کد مطلب:62461 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:276

انحصار طلبی و امتیاز خواهی











مدیران و مسئولان سازمان ها، به خاطر موقعیت خود، به اموال و امكانات فراوانی دسترسی دارند و طبعا منابع گوناگون مالی و اعتباری در اختیار آن ها می باشد. این امكان می تواند زمینه ساز فساد و امتیاز طلبی و استفاده غیر مجاز از منابع عمومی گردد. بنابراین، مدیران بایستی دقت كنند كه در زمان مسئولیت خود گرفتار این فساد نشوند. بدین منظور نه تنها باید از اختصاص دادن اموال و امكانات عمومی به خویش پرهیز كنند؛ كه تلاش ‍ نمایند زمینه هر گونه امتیاز خواهی و بهره برداری غیر مجاز از امكانات را از جانب اطرافیان، خویشاوندان و دوستان از بین برده و اجازه ندهند كه كاركنان نیز از اموال عمومی و امكانات همگانی در جهت منافع خصوصی و شخصی بهره برداری نمایند.

امیر مؤ منان (ع ) به كارگزاران خویش همواره این نكته را یاد آوری می نمود و به شیوه های گوناگون مختلف، آنان را از استیثار و امتیاز خواهی برحذر می داشت. آن حضرت در بخشی از عهدنامه خود به مالك اشتر می فرماید:

ایاك و الاستئثار بما الناس فیه أسوة؛[1] از امتیاز خواهی و اختصاص دادن چیزی كه (بهره ) مردم در آن یكسان است، بپرهیز.

امام علی (ع ) كارگزاران خویش را از امتیاز طلبی بر حذر می داشت و به آنان اجازه نمی داد كه برای خود یا خویشان و اطرافیان خویش امتیاز ویژه در نظر بگیرند. و به مدیران این نكته را یاد آوری می فرمود كه آنان امانتدارند و باید در مقابل او و مردم پاسخگو باشند. توصیه آن حضرت در این خصوص، بر رفتار خویش در حكومتداری مبتنی است، كه از هر گونه امتیاز و استیثار پرهیز می نمود. آن حضرت وقتی وارد عراق شد، به مردم فرمود:

دخلت بلادكم بأشمالی هذه و رحلتی و راحلتی ها هی، فان انا خرجت من بلادكم بغیر ما دخلت فاتنی من الخائنین ؛*زیرنویس=بحار الانوار، ج 40، ص 325.

من با این جامه ها و این بار و بنه به سرزمین شما آمدم؛حال اگر از سرزمین شما با چیزی جز آنچه با آن آمدم بیرون بروم، از خیانتكارانم.

امام علی (ع ) در خصوص استیثار و امتیاز خواهی كارگزاران بسیار حساس ‍ بود و در این مورد به هیچ وجه اجازه نمی داد كه با مردم رفتار خود كامانه داشته باشند، امتیاز طلبی كنند، و چیزی از اموال و دارایی های مردم را به خود یا بستگان و نزدیكان خویش اختصاص دهند؛ لذا به محض دریافت گزارشی مبنی بر امتیاز طلبی یكی از كارگزاران، برای از بین بردن آن اقدام می كرد.

زمانی كه یكی از كارگزاران آن حضرت دست تعدی به اموال مردم گشود، امام علی (ع ) طی نامه ای به او نوشت:

فاتق الله وارد الی هولأ القوم الموالهم، فانك ان لم تفعل ثم امكننی الله منك لاعذرن الی الله فیك و لاضربتك بسیفی الذی ما ضربت به احدا الا دخل النار؛[2] پس، از خدا بترس و اموال این مردم را به آنان باز گردان كه اگر این كار را نكنی و خدا تو را در اختیار من قرار دهد وظیفه ام را در برابر خدا نسبت به تو انجام خواهم داد و با این شمشیرم كه هیچ كس را با آن نزدم مگر این كه داخل جهنم شد، بر تو خواهم زد.









    1. نهج البلاغه، نامه 53.
    2. همان، ج 33، ص 500.